انواع گازهای مبرد

برای انتخاب صحیح گاز مبرد باید ابتدا شناخت نسبی نسبت به انواع گاز مبرد و دست بندی های آن داشته باشیم.
مبردها را میتوان به اشکال گوناگون دسته بندی نمود که یکی از انواع این دسته بندی ها ، تقسیم بندی برحسب ساختار و فرمول شیمایی مبرد است .

انواع مبرد مبردها را بر اساس ترکیبات و ساختار شیمیایی دسته‌بندی می‌کنند. بر این اساس مبردها به 5 دسته کلی،  مبردهای هالو کربن ، مبردهای معدنی ،هیدروکربن‌ها (مبردهای آلی) ، مبردهای مخلوط ایزوتروپ و مبردهای مخلوط زیوتروپ تقسیم میشوند .

مبردهای هالو کربن

این دسته از مبردها دارای اتمهای کلر ، فلور ، بروم و ید هستند مانند گاز مبرد R22 و R12 و دامنه کاربرد آنها بسیار گسترده و در تمامی سیستمهای زیر صفر و بالای صفر مورد استفاده هستند .

مبردهای هالوکربن خود بر حسب ساختار شیمایی و عناصر به کار رفته در چند دسته جای میگیرند .

دسته اول کلروفلوئوروکربن یا CFC ها هستند که در ترکیب شیمیایی آنها از کلر ، فلوئور و کربن استفاده شده است .
تا اواسط دهه هشتاد مبردهای بسیار رایجی بوده اند ولی به دلیل مسائل زیست محیطی استفاده از آنها طبق پروتکل مونترال محدود شده است .

کشورهای توسعه یافته از سال 1995 استفاده از این دسته از مبردها را کنار گذاشته اند و سایر کشور ها نیز باید به تدریج استفاده از آنها محدود کنند . این دسته از مبردها دارای کلر هستند و آثار مخربی بر روی لایه ازن داشته اند مانند R11 ، R12 ، R115 که بیشتر در سیستم های قدیمی مورد استفاده قرار میگرفتند و در حال حاضر سیستم های برودتی جدید با این دسته از مبردها شارژ نمیشود .

در اکثر کشورهای دنیا استفاده از این دست از مبردها ممنوع بوده و استفاده از آنها جرم محسوب شده و دارندگان سیستم های برودتی با این مبردها نیز میبایست نسبت به تعویض مبردهای خود اقدام کنند .

دسته دوم مبردهای هیدروکلروفلوروکربن ها HCFC ها هستند که در ترکیب شیمیایی آنها از هیدروژن ، کلر ، فلوئور و کربن استفاده شده است.این مبردها جایگرین مبردهای CFC بوده اما استفاده از این دسته مبردها هم تا سال 2030 متوقف میگردد .

در سال 2004 اتحادیه اروپا برای انتخاب صحیح ماده مبرد و در دسترس بون گاز مبرد با مضرات کمتر تصمیم به جایگزینی این مبرد با مبردهای CFC را گرفته و اقداماتی برای تعویض مبردهای HCFC با CFC انجام داد .این دسته از مبردها دارای گاز کلر کمتری بوده و در نتیجه ODP کمتری دارند اما پارامتر GWP برای آنها همچنان وجود دارد .

برای اطلاع بیشتر درباره ODP و GWP به این پست مراجعه کنید.

معروفترین گاز در این دسته گاز مبرد R22  است که مبردی بسیار پرکاربرد و پرطرفدار است . مبردهایی کم کاربرد تری مانند R123 و R124 از این دسته از مبردها هستند .

دسته سوم مبردهای هیدروفلوروکربن ها یا HFC ها هستند . در ساختار مبردهای HFC گاز کلر وجود ندارد و تخریب لایه ازن از این حیث وجود ندارد اما موضوع گرم شدن زمین بر اثر استفاده از این مبردها پا برجا بوده و بلکه برخی اوقات بیشتر است.

معروفترین مبرد این دسته را میتوان گاز مبرد R134a نام برد که در بسیاری از سیستم ها جایگزین گاز مبرد R12 گردیده است .

مبردهای ایزوتروپ

مبردهای ایزوتروپ یا آزئوتروپ از مخلوط دو یا چند مبرد تشکیل شده که بعد از اختلاط یک ماده واحد را تشکیل میدهند و ماده جدید دارای خواصی متفاوت از مواد تشکیل دهنده اولیه خواهد بود .

این ترکیبات در اصل مخلوطی از دو یا چند مبرد هستند به طوری که بعد از مخلوط شدن یک ماده واحد را تشکیل می‌دهند. خواص ماده جدید با هر کدام از مواد تشکیل دهنده آن متفاوت است. درصد مواد تشکیل‌دهنده ترکیبات ایزوتروپیک در حالت‌های گاز و مایع برابر است.
درصد مواد تشکیل دهنده این مبرد ها در حالت گاز و مایع مساوی است علامت اختصاری این مبردها با عدد 5 شروع میشود . مانند R507

از معروفترین مبردهای ایزوتروپیک می‌توان به R502، اشاره کرد که ترکیبی است از 48.8% گاز R22 و 51.2% R115 . همچنین مبردهای R500، R503 و R504 از این خانواده می‌باشند.

مبردهای زیوتروپ

مبردهای زیوتروپ یا زئوتروپ مخلوط دو یا چند ماده مبرد است که درصد عناصر تشکیل دهنده آن در حالت مایع و گاز و در فشار و دما مختلف متفاوت است و نامگذاری آنها با عدد 4 شروع میشود مانند مبردهای  R407c  یا R404A  یا R410 A

این ترکیبات مخلوطی از دو یا چند مبرد هستند که بعد از مخلوط شدن یک ماده واحد را تشکیل می‌دهند. بر خلاف ایزوتروپیک‌ها در حالت‌های گاز و مایع نسبت برابری ندارند.

مبردهای زیوتروپ در حین تبخیر یا تقطیر دچار تغییر دما میشوند و تئوری تبخیر و تقطیر در دمای ثابت برای این دست از مبردها صادق نیست و به طور کلی برخی مسائل مانند فشار و دمای اشباع ، سوپرهیت و سابکولد در مورد این دسته از مبردها به گونه ای دیگر تعریف میشود.

همانطور که گفته شد درصد مواد تشکیل دهنده مبردهای زیوتروپ در حالت گاز و مایع متفاوت است و اگر یک سیستم تبرید با مبرد زیوتروپ در ناحیه دوفازی دچار نشتی شد باید تمامی مبرد به روش مناسب از سیستم تخلیه شده و مبرد جدید شارژ شود . شارژ گاز برای این مبردها نیز باشد به صورت مایع باشد مگر آنکه از مصرفی تمامی کپسول گاز اطمینان داشته باشیم .

روغن مورد استفاده به همراه این مبردها ، روغن مصنوعی بوده که شدیدا جاذب رطوبت بوده و باید این مساله در نظر گرفته شود که اولا حداقل زمان تماس مبرد با هوا در نظر گرفته شود و ثانیا وکیوم سیستم به خوبی انجام شود تا هوا و رطوبت به طور کامل از سیستم تخلیه شود .

مبردهای آلی یا هیدروکربن ها

مبردهای آلی تاثیرات زیست محیطی بسیار کمی دارند اما به شدت اشتعال پذیر بوده و به همین دلیل تمایل نسبت به این دسته از مبردها کم است . برای انتخاب صحیح ماده مبرد باید بدانید که نام گذاری این مبردها با عدد 6 شروع میشود. مانند ایزوبوتان گاز مبرد R600a

مبردهای معدنی یا طبیعی

مبردهای معدنی موادی هستند که از ترکیب شیمیایی مواد حاصل نمیشوند و به طور طبیعی در طبیعت وجود دارند. معروفترین مبرد در این دسته،  آمونیاک R717 و دی اکسید کربن R744 است .  نامگذاری این دست از مبردها با عدد 7 شروع میشود.

شماره سری‌های مبردها به قرار زیر است.

• مبردهای بر پایه متان با سری 000 نام گذاری می‌شوند. مثل R22
• مبردهای بر پایه اتان با سری 100 نام گذاری می‌شوند. مثل R134
• مبردهای بر پایه پروپان با سری 200 نام گذاری می‌شوند. مثل R290
• مبردهای دارای ترکیبات حلقوی با سری 300 نام گذاری می‌شوند. مثل R318
• مبردهای زیوتروپیک با سری 400 نام گذاری می‌شوند. مثل R410
• مبردهای ایزوتروپیک با سری 500 نام گذاری می‌شوند. مثل R504
• مبردهای آلی متفرقه با سری 600 نام گذاری می‌شوند. مثل R600
• مبردهای معدنی با سری 700 نام گذاری می‌شوند. مثل R717 یا همان آمونیاک

شما عزیزان می توانید جهت استعلام قیمت و یا خرید انواع گازهای فریون در سری ها و برندهای متفاوت از فروشگاه آنلاین گاز با شماره های انتهای سایت تماس بگیرید.

اینستاگرام : freon.gas